Het mobiliteitsbeleid: wie krijgt het grootste stuk van de taart?

Het mobiliteitsbudget wordt al generaties op gelijkaardige wijze verdeeld tussen de verschillende vervoersmodi. Maar zolang het leeuwendeel naar niet-duurzame vervoermiddelen gaat, rijden we ons collectief vast. Het goede nieuws is dat er voor een duurzamere mobiliteitsmix geen extra geld nodig is, maar simpelweg een herverdeling. Dit bevordert niet alleen duurzame mobiliteit, maar geeft ook een impuls aan onze begroting. Investeringen in duurzame mobiliteit verdienen zich namelijk maatschappelijk 3 tot 7 keer terug.

Stappen, trappen en openbaar vervoer als schaamlapje

Het Vlaamse regeerakkoord had hoge ambities op vlak van de modal shift naar duurzame verplaatsingen. Ook cd&v, Open Vld, Vooruit pronken ermee in hun programma’s. Maar deze goede voornemens breken uiteen op de miljarden die blijven vloeien naar extra auto-infrastructuur, lagere verkeersbelastingen en salariswagens.
Salariswagens slokken jaarlijks meer dan 2 miljard euro op. De overheid rekent voor de Oosterweelverbinding zelfs op méér auto’s, om via tolheffingen de kosten van het project te compenseren. Elke euro geïnvesteerd in privaat autovervoer trekt anderen mee de put in.

De shift naar duurzame verplaatsingen zou al deze dure infrastructuur net overbodig maken. Autoluwe straten zorgen voor stiptere bussen; fietsers en voetgangers voorrang geven, creëert ruimte binnen de bestaande infrastructuur; een toekomstgericht parkeerbeleid doet het aanbod aan autodeelsystemen groeien.

Investeer in mensen, niet in asfalt

Wat als we dat geld investeren in oplossingen? Het miljard dat de afgelopen jaren ging naar veiliger fietsinfrastructuur, zorgt over 20 jaar voor een gezondheidsbonus van 7,5 miljard. De gezondheidsvoordelen van autoluwe zones liggen 100 keer hoger dan de kosten. Het aandeel dodelijke fietsongevallen per gefietste kilometer zakte in de afgelopen 7 jaar al met 40 procent. Openbaar vervoer en actieve mobiliteit moeten dringend bovenaan in de begrotingstabellen, zodat mensen zich vlot en veilig kunnen verplaatsen met comfortabele, stipte treinen en bussen.

In juni lanceert Netwerk Duurzame Mobiliteit de derde editie van Dertig Dagen Minder Wagen. De populariteit van de vorige edities toonde aan dat veel Vlamingen warm lopen voor een duurzamere mobiliteit. Maar bevragingen toonden ook aan dat waar een wil is, er nog niet noodzakelijk een weg is. Duurzame mobiliteit staat nog lang niet synoniem voor betrouwbaar, comfortabel, betaalbaar en veilig. Dat moet en kan anders. De oplossing ligt in een toekomstgerichte herverdeling van het mobiliteitsbudget, waarin duurzame en toekomstbestendige transportmiddelen het grootste stuk krijgen. Investeer in mensen, niet in asfalt.

Deze opinie werd geschreven door 30 Dagen Minder Wagen, een initiatief van Netwerk Duurzame Mobiliteit en werd gepubliceerd in Het Belang van Limburg (18/05/2024).